Tristas chei sa notte,
sas umbras de sos fizos de Barbagia
brusiaos de s'odiu,
si pesana, e s'ispricana sa pena
in sa luchente cara de sa luna,
chircande sos sorrisos isvanìos.
Fizos d'unu desertu irmenticau,
arau forzis solu de sa morte,
naschìos d'una sorte fatt'e preda;
isettana chi benzat su lentore
a lis labare sas pragas apertas.
Boches de solidade
su murmuttu tramandan
de edade in edade
ma su tempus est surdu.
Pesatinde Barbagia,
e dae su dolore
de fogu, tinde frabica un'ispada,
chei su coro 'e su sole buddìa,
e brùsia senza pena
sa radichin'e su martiriu tuo.
In su muru 'e s'odiu
aperibi una janna
chi siat de artura tantu manna
cant'est artu su sole a mesudie;
chi siat del largura tantu larga
cant'est largu su coro 'e sa natura:
pro chi colet ridende su beranu
chin tottu sos profumos c'hat in sinu;
pro chi colet cantande s'arveschìa
chin tottu sos lentores de manzanu;
pro chi sinde cunfortet su desertu
e ti torret sos fizos fattos frores.

Su poeta isilesu, giai premiadu in su 1958, bincheit s'editzione de su 1959, paris cun un'àteru poeta. Est unu cantu, un'innu pro chi megioret sa Barbàgia, pro chi sessent sa disamistade, sa vindita, s'òdiu. Sa metàforas, peri sos versos, totora s'arriç_hint: su desertu est galu sìmbulu de sa passividade antigòria sarda, sa sorte est tosta che pedra, sas boghes de rescatu sunt unu murmutu lenu e a tesu. Su poeta depet belle che ispuntzonare s'ànimu de sa gente: dae su dolore tocat de sestare un'ispada de fogu, chi brùsiet sas raighinas de s'òdiu. Depent brotare sos frores in su desertu. Depet essire un'arbèschida noa in Barbàgia.

Labare: "Lavare"

Unu de sos piessi!~nos prus nòdidos de sa fonètica nugoresa est custu resurtu de sa -V- latina, chi passat a una -b- fricativa: pro cumprèndere est sa matessi chi pronuntziamus narende cuba "botte". Duncas dae LAVARE otenimus /abare, dae INIVE(M)> nibe, dae HIBERNU(M)> iberru. Ma paret chi custu verbu, gasi in sa forma labare, siat atestadu in paritzas leadas, in ue, de règula, sa -V- ruet in totu. Custu pro avita1re de fàghere atopos feos de vocales: una borta ruta sa -B- aiamus otènnidu difatis *laare dificurtosu a nàrrere. Sa llimba sighit finas custas àndalas de simplesa de pronùntzia. Cando, in su sèculu passadu, Wagner registreit sa IParàula, su verbu /abare teniat su significu ebbia de "inm~tare sa conca" e "chfrcare (pro nde los bogare) babbautzos dae sa conca". Dae custu sensu de "compidare sa conca, sos pilos, pro bìdere si b'at peugru" su verbu est passadu a1 unu significadu prus ampru e generale, est a nàrrere de "abbaidare, mirare" ebbia. Acò chi, oe chi est oe, in campidanu e in paritzas zonas de sa Sardigna tzentrale, in provìntzia de Aristanis, a nàrrere laba, alla (a + /a), o sa forma incurtziada /a' cheret nàrrere "mira, abbàida" (in su setentrione naramus mi', dae mira= mirare). Unu passàgiu semànticu che pare, chi dae "compidare sa conca chirchende peugru" passata "abbaidare", paret chi lu tèngiat finas su portoghesu catar.

Pesatindes: "Alzati"

Est una forma cum1Posta dae s'imperativu de su verbu pesare, inoghe "alzare"', cun s'annanta de sas partigheddas pronominales àtonas E~ proclìticas (chi sighint su verbu) ti "tu" e nde "ne" riferidu a cosas e logu. In sas normas ortogràficas regionales, :si preferit de iscrìere ischirriadas custas partigheddas, pro mèdiu de unu puntu mesanu, pro chi unu curretore orto9ràficu las potzat individuare bene, sena dèpere carrigare1 chentinas de cumbinatziones cun sos verbos, duncas piesa·ti-nde. Pro su chi pertocat su verbu pesare, protzedlit dae su latinu PE(N)SARE chi at tentu paritzos significos: 1) "pesare (cun s'istadera)" e dun as "giuigare, apretziare, pesare unu caràtere"; 2) "artziare" carchi cosa (verbu transitivu), ma finas in sensu intransitivu e riflessivu de si nde pesare, apuntu. 3) "lievitare", ca sa pasta est comente chi :si àrtziet, chi si nde peset; 4) "allevare" cun su significadu che pare cunforma a s'italianu "tirar su" 4) pesai in campidanu est finas "levare, togliere". Normalizende una limba tiocat duncas de dare atentu a custu fiotu de significados, assentende·los in àmbitos semànticos pretzisos.

Jannas: "Porta"

Pro chie chircat de~ seberare una paràula chi siat de modellu pro totu sas àteras paràulas sardas, de sa matessi erèntzia formale e semàntica, e rapresentativa, iscriende·la in una manera pretzisa a fines chi totus la potzant connòschere e atzetare, sena tzirigare però sa pronùntzia issoro, diat agatare unu pagu de problemas pro su vocàbulu cun su significadu de "porta". Difatis in oto sèculos de poderiu romanu/latinu sunt intrados in Sardigna nessi duos voèàbulos cun custu significadu: IANUA forma prus antiga, de sa reghente IENUA chi at dadu ghenna, jenna, genna, enna. Pro respetare sa forma meridionale genna chi est sa prus isparghinada, est istada seberada sa forma ghenna. In carchi bidda sarda sa gianna de s'ànima est sa buca de s'istògomo "epigastrio". In sa toponomàstica gianna, genna est su "valico", chi difatis est comente una ghenna: atraessende·la si colat dae unu logu a s'àteru. Sos nùmenes de logu sunt formados cun custu tèrmine, sighidu - a s'ispissu - dae un'àtera paràula: comente un'àrbore, chi a seguru fiat in su giassu in ue comintziat su coladòrgiu (gianna de s'èlighe o gianna èlighe) o cun carchi àtera paràula ligada in sa semàntica: gianna de bentu (chi medas creent siat su nùmene berdaderu de su Gennargentu, posca istropiadu), gianna de su campu "il valico che conduce al pianoro" chi sos topografos, pro su prus militares chi non connoschiant u sardu, ant cambiadu in "Giovanna Campus", nùmene e sambenadu de una fèmina chi no atacat ne a muru ne a ghenna, in cussu topònimu.

Arveschia: "Alba"

In sa grafia regionale est arbèschida, ca est istadu detzisu de dare regularidade gràfica a totu sos resurtos che pare, comente amus naradu àteras bortas. In custu casu, sende chi est unu derivadu de arbèschere chi protzedit dae su latinu ALBESCHERE "albeggiare", a su grupu cunsonànticu -LB- chi in sa forma iscrita est torradu cun crb. Sa cumparàntzia cun s'italianu albeggiare, e albo, in latinu ALBU(M) "biancu", si cumprendet ca s'arbèschida est cussu mamentu de sa die, su mangianu chitzo finas a cando no essit su sole, cando su chelu est comente chi si fatzat biancu pro su sole chi s'acùrtziat a s'orizonte. Tenent su matessi ètimu su frantzesu aube e s'ispagnolu alba. Pro nàrrere "bianco" oe si narat in totue biancu, chi est paràula trisillàbica (bi-àn-cu) non bisillàbica che a s'italianu (biànco) ue sa -i- est una semicunsonante: finas si l'amus leadu dae sa limba italiana, custu agetivu est istadu adatadu a sa fonètica sarda. In sos documentos sardos antigos arbu est presente meda, massimatotu in sos topònimos (petra alba, sa ficu a/va, nurache alvu etc.). Oe lu podimus agatare in su nùmene de su fustiarbu "pioppo", pro su colore de sa linna; in sa "crara de s'ou"(difatis in italianu albume), chi in tzertas biddas est s'arbu; in carchi calidade de ua: in Otieri arvarega, cheret nàrrere "bianca greca" (rega = grega) finas si sa zente, chi nd'at pèrdidu su significadu originàriu, li narat finas "ervarega", ca l'intèrpretat comente erba.