Premio OzieriPremio Ozieri di Letteratura Sarda 

Informazioni sull'opera

TESTO


CHI NON SUZEDAT PRUS.

Predu Buscalla
omine cherfidu bene dae tottu
a su nesci gai
crediat. S'est riduidu male
dae canno
l'han tropedidu manos
e pedes; postu a conca focu e furadu sa gama
su poleddu

sa bertula chin lamas e murghijolas. Forzis
pro murghere in
caminu -custos balentes- e de parrere turbanne dae una cussorja
a s'atera. Cussu sero
de Frearju
non promittiat nudda
de bonu. Una luna allizada jocabat a cub a cuba supra nues
porporinas; s'aghera it de astragu ispinta dae tramuntana.
Intantu
Predu
ligadu manos e pedés e chin un'istrazzu in
ligad'in bucca
no si podiat ne moghere ne bocciare a pedire
azudu. Ma cale azudu? non b'aiat anima biba in sa cussorja
allacanada a sa sua. Pilosu
omine contipizosu
comente onzi
manzanu chitzo
depiat moghere chi su camiu
pro rimunire su
latte dae sos pastores a su casufiziu. S'assucat sa cara chin
abba frisca
si achet unu caffè
buffat unu zicchette de abbar-
dente
s'allughet su zicarru; pariat chi bortulabat su munnu.
Si ponet a escire a foras
ispinghet sa janna
ma costa non
s'aperiat. Dae s'illascada
su bentu astragadu li surbat a
cara ganzolas de nibe. Pilosu
brincat a foras dae una bentana
e chin una pala innetat sa janna. Sa muzere si lamentabat

ca dae su chimentu n'aiat ischidadu sos pizinnos.
Custos
essenne minores
no aian galu bidu su nibe e ispantados
e tremenne de su frittu
ponen iffattu a su babbu.
Sa mama
intro e domo
it disperada. Sas iscarpas pro
tottu non bastabana
si las poniat a unu pranghiat s'ateru
c'abarrabat intro e domo. Dezidit de ne cartzare unu donzi
mes'ora
gai los acuntentabat tottu. Pilosu innetat su caminu
dae su nibe
ponet sas cadenas a sas rodas de su camiu

si cariat sas manos
surbadas dae s'alinu umosu de
s'abbardente. Intrat in cabina
si achet su sinnu e sa ruche
e zirat sa crae a ponner in mottu
e su motore li achet:

Arrrrreeaaaa, arrrreeeaaaaa...
e a pustis prus nudda.
Pilosu s'imbiat a pede a su casufiziu
ca it acurzu e lis contat
chi su camiui no l'aiat postu in mottu. "Dispiaghet ma mancu
sas ateras macchinas han post'in mottu
isperamus
chi cras
manzanu ponzan'in mottu". Su sero zessat de nibare. Sa
notte
unu bentu africanu de aghera caente
sorbet astragu e
nibe. Su manzanu chitzo imbeniente
sos pizinnos si son pesados
paris chi su babbu e cuminzan a s'azufare pro sas
iscarpas. Credian de jocare chin su nibe
ma bi son'abarrados
male; su nibe non b'it prus. Pilosu
ponet in mottu su
camiu e tzucat. Su primu latte de garrigare -itde duas dies-
it sue Predu Buscalla
ma Predu non biit. Pilosu sonat sa
trumba
bochiat e frusciat
nesciunu risponnet
mancu su
cane pastore
chi supriat a lingher in terra guttios de latte
e de jotta. "Ma chi apat turbadu -pessat Pilosu- no m'hat
nadu nudda Predu". Pilosu sichit su caminu
a unu bellu
trettu depiat garrigare ateru latte. Custa de zente it
pronta
it allegra
aganida de brullas e nobidades biddaresas.
l"Custu manzanu ti c'Hat imboLadu dae su lettu muzere tua"?
Ma Pilosu lir dimannaT: "azes bidu a Predu"?
Custos bi son abarrados male. "Comente Predu no b'est?
B'hat un'atera tanca in mesu tra sa nostra e sa sua e si no
est pro bisonzu mannu no nos bidimus
mancu un'iscutta
pro arrejonare". "Achide su piaghete -narat Pilosu- achi-
deli una bisita
no hapo bidu bestiamene
mancu su cane
pastore; no est de badas
si non b'est achide zente"
Unu zobanu
de numene Barrosu
chin bona bolontade

lassat in terra sas lamas de sa jotta
sedet a Barrosu e irbotat
a bisitar'a Predu. Arribad'a sa pianetta no s'intenniat
sonu de nudda.

Hat bidu sa mandra chi s'aghid'apertu
sa janna de sa pin-
netta tancada dae bia oras chin un'istanga de rucradis.
Barrosu
abbasciat dae Barrosu
lu prennet a un'arboreddu
aperit sa pinnetta e acatat a Predu galu ligadu. L'issorbet
derettu s'itrazzu de bucca
e chi sa lessorja li secat sos liga-
zos de manos e pedes. Custos mermos ligados in biaitos
e ufrados a pustir de barant'oras astrintòs. Barrosu
arri-
cat a Predu
ma custu no abarrabat mancu setzidu tale it
pinnicadu chi
li tirabat un'anca e detetta li torrabat comen-
te it'innantis e gai puru sos brazzos. Li dimandat it l'aiat
suzzessu
ma Predu non teniat una sisia de boche nè forza
nè tinu. Achet unu occu mannu a lu caintare
lu untat ma-
nos e pedes chin lardu caente
e abel abellu bi las cariat e
cuminzat a l'illepiare s'ufronzu. Li achet azicu de abba tzu-
corada e Barrosu pregat a Predu de si achere forza
de li
narrere su chi l'it suzzessu. Predu cuminzat a masticare
mesu paragulas istroppiadas dae sas barras faladas
Innantis de mesanotte, aiapo tentu impresu sonnu, tottu
in unu azzochian a intro sa pinnetta -duas o tres pessones-
mi ligan sa buca -lu so bidenne como- chi su pannuzzu de
iscolare su latte, mi ghetan una ballett'in conca e torran a liga-
re. M'han ligadu puru manos e pedes, m'han dadu unu paju
de isdronicadas a matza, mi dolet galu como chi non mi po-
tzo istiriare. Su cane pastore non b'hat apeddadu -sempere
chi bi seret istadu- ma non lassabat mai sa roba sola. Manca-
ri seret istadu mascru e charchi catzedda in calore l'aeret fattu
sa corte, isce no si moghiat, it crastadu
Predu, tue non ti
mogas dae inoche -l'abertit Barrosu- jeo curr a bidda, aberto
sos Carabineris e atera zente.

S'atera notte, canno cust'est suzessu, su terrinu it astragadu
e no han lassadu perun'urmina, a pustis hat nibadu e
tottu c'hat canzelladu
li narat Barrosu. Mancari seret
istadu iberru
s'eba castanza de Barrosu it cana de su su-
dore cann'est arribadu in caserma. In su portale de caserma

unu capu de ilu erra pennenne
serbiat a sonare
-pro supuzzare su piantone- una brunzina cannida atta-
cada unu muru isgrostadu.Custa
essennede sonu gurdu
finzas sos aranzolos b'aian fattu su nidu
trattenenne su
limbeddu chin filos de tallaranu. A pustis de duas o tres
sonadas
su piantone risponnet
aperit s'isportelleddu

abaidat chie it
biet a Barrosu assagadadu prus de s'eba
e aperit su portale. E Barrosu derettu "cherjo faeddare
chi su maresciallu" e contat a custe su ch'it suzessu a
Predu. In su tempus chi s'it aprontanne a partire su maresciallu

a s'eba li dana proenna e abba
e chin unu man-
nucru de paza l'assutat su sudore. Ma sa zente de bibba

abertida dae Barrosu
est moghida derett a su cubile de
Predu
chi canno est arribada sa justiscta
aian'acatadu
un'aghidu in unu muru de preda. Solu carchi cascasina
achiat pessare chi b'aiat coladu bestiamene duas dies prima.
Sa gama de Predu l'han chircada in tottu sa cussorja

in tottu sos sartos aliacanados e furisteris
ma non
s'acatat nudda
paret chi si las ingulidas sa terra.
Su maresciaUu bat a bisitare a Predu
ma bidennelu
ch'it bibu e appozzadu rizzu a s'antarile de sa pinnetta

e bidenne chi aintunn a su cubile it prenu de ledamene

no est abasciadu mancu dae caddu pro no si bruttare
sos pedes
ma li narat: "Crasa o canno t'intennes bene

beni in caserma pro achere sa denunzia de su furadu".

Cussa notte de nibe est serbida a ponnere atera miseria supra sas palas de Predu
Buscalla. Ma Predu
sanadu dae s'assuconu e dae sos corfos
no s'est arrennidu

hat mantesu su cubile rimunidu
hat lassadu su rmandra chi s'aghid'apertu
ca
isperabat
chi sa gama dae unu mament'a s'ateru seret torrada dae sola. Predu

s'est dadu a chircare sa gama acurzu e innedda in ateras cussorjas de bidda e in locu
istranzu
chin unu gabaneddu ingrostadu de buscheddu e una taschedda

unta de ozu seu cussa puru. Nariat chi bi juchiat recatu pro gustu e chena
ma
b'atat unu punzu de fricchinazza de pane
aticu e isperas. Li nariat su manneddu

ch'it su prus bezzu de sa bidda: "Chie non juchet Correddu non bibet joddu".
Ma Predu
su Correddu
si l'aiat post'in busciaca
imbolicadu chin una fozza de
aspidda ingroghida. Canno si presentabat a cubiles anzenos
bochiabat dae innedda
e
sos canes
chi parian'arrabiados
arribados acurzu li achian de coda
e l'acumpazabana finzas a intro su pinnettu. Canno l'oferian'a mannicare
latte
purile o joddu
dae busciacca ne bocabat su Correddu e gustabat. Galanu it
cussu Correddu de corra de mugrone
chi pariat de -madre perla-
No hapo
mai bidu sos canes meos gai masedos chin zent'anzena, credia chi ti mossiana
.
E ite mossene -narat Predu- chi juco sa pedde imbolicada in sos ossos; solu
iscios cumprennene chi soe una pessone onesta, mancari chi tottu onestos non semus
.
Predu
contabat a tottu s'istoria sua. La contabat finzas a sas camineras ube colabat
a
sas tuppas ube si reparabat a didie
e a sas concheddas de preda
ube si reparabat a denotte. Isperabat
ziraanne cussorjas
una die de intennere
unu sonazzu
ina brunzina
unu mellu de sa gama sua; s'appeddu de su cane pastore

s'orriu de su poleddu
su lucchidore de sas murghijolas. Ma de tottu custu no hat
acatadu mai nudda Predu Buscalla. Predu
non teniat familia sua

ma teniat sa domo e l'attenniana sos parentes canno ghirabat a bidda. Custos
parentes
dana contu a sa justisca
ca Predu depiat ghirare a bidda
ma non b'est
prus ghiradu. Nemos l'hat prus bidu in cubile
ma sa zente pessabat semper'a malu:
HSu bene benit dae isce". "No est bastada .sa gama chi che fhan furadu

como c'han furadu finzas a isce?" Una die
turistas curiosos antropologicos

chircabana predas anticorias
e intro unaa concfaedda de jana b'acatan ossos umanos

imbolicados chin unu gabbanu sortu. Sos turistas
crediana chi cussos
ossos ini nuragicos. E contente sempere
giornales
telebisiones
brulleris
achian
a gara chie l'isparabat prus manna. "Ossos umanos de chentu mizz'annos achet

acatados in sa raichina de ioiu nurache
o domo de jana". "Sos sienziados de
tottu su munnu
si son'intoppados a istudiare sos ossos de miliones de annos achet
ma
no ischini si sono de omine o femina". No son'istados sos istudiados
a connoschere si cussos ossos ini de Predu
ma su pastore chi l'aiat dadu a mannicare
joddu. In sa busciaca de su gabbanu
galu su Correddu de mugrone.
It su gabbanu
su correddu
e sos ossos de Predu Buscalla.

SCHEDA DELL'OPERA
Titolo CHI NON SUZEDAT PRUS.
Sezione  
Autore Giuseppe Delogu
Nome C2003009
Anno 2003 
Argomento  
Descrizione  
Lingua  
Editore Premio Ozieri
Contributore TecnoService
Tipo  
Formato  
Fonte Premio Ozieri
Relazione Concorso Premio Ozieri 2003 
Copertura Italia, Sardegna, Logudoro
Diritti Comune di Ozieri - Premio Ozieri
Analisi del Testo  

Novità

NOVITA'

Epigrafia Giudicale. Sant’Antioco di Bisarcio: un’epigrafe commemorativa (1190-95)

 di Gian Gabriele Cau

 

Il saggio è stato pubblicato in  «Sardegna Antica: culture mediterranee», n. 50 (2016), pp. 35-42.

 

 

In una precedente occasione, sulle pagine di questa rivista, si è trattato di una iscrizione graffita nella chiesa di S. Antioco di Bisarcio, in agro di Ozieri. Si presentò, allora, uno studio sull’epigrafe

NOVITA'

Un inedito simulacro del Cristo Risorto (1780 circa) di Giuseppe Antonio Lonis, nella chiesa di S. Lucia di Ozieri

di Gian Gabriele Cau

 

Nel primo numero della «Voce del Logudoro» di quest’anno (VdL 22 gennaio) si dava notizia di cinque inediti simulacri del patrimonio di arte sacra di Ozieri, attribuiti, sulla base dell’analisi stilistica, a Giuseppe Antonio Lonis concordemente considerato dalla critica il massimo rappresentante dell’arte scultoria in Sardegna della seconda metà del Settecento.

Eventi e Iniziative

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: PREMIASCIONE ONLINE!

SAPADU SU 27 DE FREARZU, A ORA DE SAS 17,00 PREMIASCIONE CUN DIRETTA ONLINE YOUTUBE DE SA 61^ EDITZIONE DE SU PREMIU OTIERI

Pro bider sa diretta clicca custu: Youtube Premio Ozieri

OTIERI: SA PATRIA DE SA POESIA

PRIMO PIANO

SEMIFINALE POETRY SLAM SARDEGNA 2020

col patrocinio del Premio Ozieri di Letteratura Sarda ed il Comune di Ozieri, ospiteremo la Semifinale del Poetry Slam Sardegna.

Venerdì 11 settembre, CAMPETTI SAN GAVINO, ORE 20,00 - Ingresso libero
(ATTENZIONE: IN CASO DI MALTEMPO L'EVENTO SI TERRA' AL TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI")
L'evento è parte integrante del ricco programma della 61^ edizione del premio Ozieri di Letteratura Sarda ed inserito nel cartellone della manifestazione “ESTIAMO IN PIAZZA 2020”, organizzata dal comune di Ozieri.

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: SOS PREMIADOS

PREMIO OZIERI - 61a Edizione 2020

 

V E R B A L E    D E    S A    G I U R I A

 

Sos premiados

Setzione 1 - Poesia Sarda «Antoni Sanna»

  1. Giovanni Fiori: In su montiju meu
  2. Gian Bernardo Piroddi: Comente artizaias tue
  3. Pier Giuseppe Branca: Istadera de su mundu

 

PRIMO PIANO

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA, PREMIAZIONE DEGLI AUTORI E RECITA DEI LAVORI.

OZIERI, SABATO 29 FEBBRAIO 2020 - TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI", ORE 15,30

Ospiti:

i poeti premiati nelle 3 sezioni del bando, Banda Brigata Sassari, Giuseppe Meloni (storico), Salvatore Ligios (fotografo/editore),

Torna all'inizio del contenuto